Bijgaand treft u het maandbericht aan, waarin we onze visie delen over de omstandigheden op de financiële markten.
Wat Betekent Artificial Intelligence Voor Uw Beleggingsportefeuille?
Sinds november 2022 is Artificial Intelligence (AI, kunstmatige intelligentie) een veelbesproken onderwerp door de lancering van ChatGPT. ChatGPT is een prototype van een chatbot met kunstmatige intelligentie, ontwikkeld door het Amerikaanse OpenAI, dat gespecialiseerd is in het voeren van dialogen met een gebruiker. Daardoor lijken de weergegeven antwoorden op een dialoog met een mens. De chatbot is een groot taalmodel dat is verfijnd met leertechnieken voor kunstmatige intelligentie. Graag wijzen wij u op deze fraaie infographic van Visual Capitalist, waarin dit concept nader wordt uitgelegd.
De fantasie is inmiddels op hol geslagen om de talloze toepassingen van kunstmatige intelligentie te achterhalen. Een van de belangrijkste gevolgen is dat generieke taken kunnen worden geautomatiseerd, waardoor een enorme productiviteitsverbetering kan worden gerealiseerd in tal van sectoren. Dit kan voor de algehele economie een verbetering van de economische groei tot gevolg hebben.
Het is dan ook geen wonder dat beleggers trachten te achterhalen welke bedrijven hier het meest van zullen profiteren. Dat heeft consequenties voor de mutaties op de aandelenmarkt. Door het enthousiasme rondom artificiële intelligentie zijn het vooral de technologieaandelen die stevig in koers zijn gestegen. Doordat deze bedrijven een zeer zware weging hebben in de beursindices, geven deze indices zoals de AEX of de S&P 500 een te rooskleurig beeld.
Bovenstaande figuur toont aan dat het positieve rendement van 11% van de Amerikaanse S&P 500 index volledig is toe te schrijven aan de positieve beursprestaties van slechts zeven aandelen: Meta (Facebook), Amazon, Apple, Microsoft, Alphabet (Google), Tesla en Nvidia. In Nederland zijn het ASML, ASMI en BESI die de kar trekken. Deze bedrijven worden door beleggers beschouwd als de grootste winnaars op het gebied van AI.
Hype of structurele groeitrend?
In de dot-com bubbel (internetzeepbel) van 2000-2002 was het enthousiasme rondom het internet en haar potentiële toepassingen de oorzaak van een forse stijging van de beurskoers van technologiebedrijven. We wisten destijds al dat het internet een enorme verandering betekende, maar konden nog niet bevatten op welke wijze. Nog belangrijker: welke bedrijven als winnaars uit de bus zouden komen, was volslagen onbekend.
Beleggers hebben massaal geld in de techaandelen geïnvesteerd, vooral ten laste van de sectoren energie, basismaterialen, vastgoed en industrie.
Ook bij de recente hype rondom AI is nog niet bekend hoe deze technologie ons leven zal veranderen en op welke termijn deze veranderingen zullen plaatsvinden, laat staan welke bedrijven de winnaars gaan worden en ervan zullen profiteren. Een overeenkomst met de internetbubbel is dat deze bedrijven grosso modo ook nu weer met zeer optimistische waarderingen noteren, een belangrijk verschil is dat deze bedrijven nu wel (uiterst) winstgevend zijn en bovendien goed gekapitaliseerd.
Artificial Intelligence in uw beleggingsportefeuille
Tijdens de recente aandeelhoudersvergadering van investeringsholding Constellation Software stelden aandeelhouders de vraag of AI een structureel risico vormt voor softwarebedrijven op de langere termijn, en of AI een impact heeft op de pijplijn van overnamekandidaten (Constellation herinvesteert de boventallige cash in acquisities van nieuwe softwarebedrijven).
Voorzitter John Billowits: “Ik denk dat elk decennium een dergelijk potentieel risico is opgedoken. Wat meestal gebeurt, is dat deze doorgaans veel langzamer evolueren dan mensen denken dat ze zullen doen. Desalniettemin veranderen ze een dynamiek, vooral in de technologiesector. En dus zal het waarschijnlijk enige impact hebben, maar het zal waarschijnlijk minder impact zal hebben dan mensen op dit moment denken.”
Constellation’s hoofd investeringen Bernie Anzarouth voegde toe: “We hebben geen impact gezien op onze overnamepijplijn van bedrijven waar we naar kijken. In sommige bedrijven zal AI worden toegepast en in andere niet. We weten dat klanten in onze branches er heel, heel lang over doen om software uit te schakelen en over te stappen op de nieuwste hype, simpelweg omdat het zo moeilijk is om van de software af te komen en iets nieuws te gebruiken dat misschien niet alle functionaliteit heeft die je wil als ondernemer. Dus dat is de aantrekkelijkheid van onze software, of AI dat gaat veranderen? Het is heel moeilijk te voorspellen, maar ik denk dat we er nog ver van verwijderd zijn.”
Investeringsholdings als Investor AB hebben over periodes van meer dan 100 jaar aangetoond zich continu succesvol aan te passen aan nieuwe ontwikkelingen. De bedrijfsslogan van de familieholding luidt zelfs: “De overgang van het oude naar wat komen gaat, is de enige traditie die het waard is om te behouden.” Dat geldt ook voor dochterondernemingen als industrieel conglomeraat Atlas Copco en automatiseringsbedrijf ABB, waarbij Investor AB vanuit de raad van commissarissen een sturende rol heeft gespeeld in de strategietransities.
Investor AB wist de afgelopen eeuw succesvol beproevingen te doorstaan en zich aan nieuwe trends aan te passen. Dat resulteerde uiteindelijk in bovenstaande grafiek. Sinds 1919 leverde een aandeel Investor AB (inclusief dividend) een gemiddeld rendement van maar liefst 11,9% per jaar op. De afgelopen twintig jaar is dat zelfs opgelopen tot 17,9% per jaar, en de afgelopen tien jaar tot 19,3% per jaar.
De ondernemingen in onze portefeuilles zijn door hun decentrale organisatiestructuur uiterst dynamisch, en richten zich op megatrends die de wereld van morgen bepalen. Investor AB voorzitter en grootaandeelhouder Jacob Wallenberg lichtte dat tijdens de aandeelhoudersvergadering onlangs als volgt toe: “We proberen onze dochterondernemingen te ondersteunen met kennis en kapitaal op het gebied van toekomstbestendigheid qua digitalisering/AI.
Het is erg belangrijk om ervoor te zorgen dat onze bedrijven voorop lopen. We stimuleren dit door middel van algemene dialogen met bedrijven, met vertegenwoordigers van de raad van commissarissen. En een paar keer per jaar hebben we op een meer gerichte manier directe dialogen met CEO’s en bestuursvoorzitters. Artificial Intelligence is daarbij het belangrijkste gespreksonderwerp geworden.”
Investor AB CEO Johan Forssell lichtte nog een cruciaal voordeel toe dat een investeringsholding heeft: “We hebben een groot voordeel binnen Investor. We hebben niet-concurrerende bedrijven. Onze bedrijven concurreren niet met elkaar, we bezitten bijvoorbeeld niet aandelen in zowel Epiroc als Sandvik, om maar een simpel voorbeeld te noemen. En dat is een echt voordeel, want het betekent dat we sleutelfiguren in onze bedrijven kunnen samenbrengen en hen ervaringen kunnen laten uitwisselen op deze belangrijke gebieden, of het nu gaat om duurzaamheid, technologische transitie of bijvoorbeeld China. We kunnen ervaringen delen en belangrijke kwesties bespreken. Het is een zeer cruciaal onderdeel van ons bedrijfsmodel.”
AI Infrastructuur
Naast de aanpassingen binnen bedrijven, hebben we binnen onze portefeuilles ook blootstelling aan ondernemingen die de cruciale infrastructuur voor de AI megatrend leveren. Er zijn namelijk enorm geavanceerde chips nodig om AI toepassingen te ondersteunen.
Zo is investeringsholding Aalberts een van de vijf belangrijkste wereldwijde toeleveranciers van chipmachinefabrikant ASML en veel andere belangrijke chipbedrijven. Recent brachten wij een bezoek aan de aandeelhoudersvergadering van Aalberts, waarbij CEO Wim Pelsma aangaf enorme kansen te zien in de semiconductormarkt, waar de investeringsholding flink in investeert.
Pelsma: “De marktontwikkeling zien we heel positief in. Artificial Intelligence, datacenters, autonoom rijden, 5G; het gaat steeds verder met intelligente, digitale oplossingen. Wij zijn een toeleverancier, codeveloper met klanten als ASML. Er zijn maar weinig spelers als Aalberts met schaalgrootte. Veel kleinere spelers weten niet goed hoe de verdere groeikansen te benutten, zoals bijvoorbeeld het pas ingelijfde bedrijf KML. Dat biedt (overname)kansen voor ons. Qua semiconductors ziet het er de komende 10 jaar geweldig uit voor Aalberts.”
Brookfield Corporation is wereldwijd een van de grootste investeerders in reële activa zoals vastgoed, hernieuwbare energieprojecten en infrastructuur. CEO Bruce Flatt werd onlangs gevraagd naar de impact van AI op de investeringsholding. Flatt: “Ik denk dat AI een steun in de rug is voor onze grootste bedrijven.
Als AI gaat opschalen op het niveau waarover vandaag in de krantenkoppen wordt gesproken, zijn de twee grootste dingen die nodig zijn meer datacenters over de hele wereld en zeer, zeer aanzienlijke verhogingen van de elektriciteitscapaciteit om die datacenters van stroom te voorzien, en de grootste gebruikers van groene stroom zijn de techbedrijven. Dus twee van onze grootste activaklassen, hernieuwbare energie en infrastructuur, zouden onmiddellijk moeten profiteren van de groei in AI.“
Directe exposure
Investeringsholding Prosus biedt een brede blootstelling aan de toepassing van AI in diens gehele organisatie. Het bedrijf begon vijf jaar geleden al met de ontwikkeling van haar AI capaciteiten. Onlangs publiceerde Prosus een uitgebreid artikel, waarin het aankondigde AI toepassingen op grote schaal binnen haar organisatie uit te rollen middels een samenwerking met ChatGPT. In het aangehaalde artikel concretiseert Prosus bovendien de toepassing van AI middels enkele praktijkvoorbeelden. Daarbij benadrukt Prosus dat het zelf actief stuurt op de inputvariabelen
Prosus profiteert via haar belangrijkste dochteronderneming Tencent van diens capaciteiten op het gebied van AI. Tijdens de jaarcijferpresentatie liet de Chinese technologiegigant weten dat het stapsgewijs Artificial Intelligence aan het integreren is in al haar producten en platforms, waaronder WeChat, met 1,3 miljard maandelijkse actieve gebruikers het grootste socialemediaplatform van China. Daarnaast werkt Tencent aan een AI-tool die vergelijkbaar is met ChatGPT, specifiek voor de Chinese markt, die is afgeschermd voor de grote westerse techbedrijven.
Recent brachten we een bezoek aan de aandeelhoudersvergadering van de Belgische familieholding Sofina (daarvan kunt u hier een verslag teruglezen). We vroegen topman en grootaandeelhouder Harold Boël naar zijn blik op AI. Recent werd AI bijvoorbeeld genoemd als potentieel risico voor (online) onderwijsbedrijven. Boël beschouwt AI niet zozeer als een risico voor de onderwijsbedrijven, Sofina heeft enerzijds belangen in privéscholengroepen en anderzijds hele specifieke onderwijstoepassingen. Sofina heeft volgens Boël een belang in een bedrijf dat op een intelligente manier AI toepast, met veelbelovende en indrukwekkende uitkomsten. Hierop zal men in komende rapportages meer aandacht vestigen.
Rob Rutten (links) en Michael Gielkens (rechts) bezochten in mei de AvA van Sofina, waarbij onder andere werd gesproken met CEO Harold Boël (midden)
Enkele weken geleden werd bekend dat Sofina via vijf van haar durfkapitaalfondsen mede-eigenaar is van OpenAI, het moederbedrijf van de AI toepassing ChatGPT. Dat is het grote voordeel van de omvangrijke durfkapitaalportefeuille en het unieke netwerk van de familieholding. Zo was Sofina eerder ook al vroegtijdig aandeelhouder van Google, YouTube, Facebook, WhatsApp, LinkedIn, Uber, AirBNB en Instagram.
Ook de bedrijven die Sofina rechtstreeks in de portefeuille heeft zijn bezig met Artificial Intelligence. Een voorbeeld is ByteDance, de grootste individuele positie in de Sofina portefeuille en het moederbedrijf van onder andere de zeer populaire social media app TikTok, dat met Tencent concurreert voor de ontwikkeling van een Chinese tegenhanger van ChatGPT.
Overige blootstelling
Uiteraard is er een nog veel breder toepassingsgebied van AI binnen onze selectie aandelen, beleggingsfondsen en overige effecten. Zo heeft Markel op het gebied van verzekeringen samenwerkingsverbanden met en deelnemingen in fintechbedrijven, om via AI beter de toekomstige claimrisico’s in kaart te brengen. Via haar beleggingsportefeuille is Markel blootgesteld aan de eerder genoemde grote technologiebedrijven. Berkshire Hathaway heeft met meer dan 15% van de intrinsieke waarde een grote blootstelling aan Apple, dat via talloze toepassingen AI tracht te integreren in haar producten en diensten.
Een nuchter slotwoord komt van Berkshire Hathaway iconen Warren Buffett (99 jaar oud) en Charlie Munger (92 jaar oud). Zij hebben doorgaans weinig op met nieuwe technologieën, zo bleek ook tijdens de recente aandeelhoudersvergadering. Buffett heeft zich laten informeren door zijn goede vriend en Microsoft oprichter Bill Gates, en ziet zowel kansen als bedreigingen van AI. “Ik sta persoonlijk sceptisch tegenover een deel van de hype rond AI”, zei Munger. “Ik denk dat ouderwetse intelligentie best goed werkt.”
Beleggers hebben massaal geld geïnvesteerd in de grote (technologie)bedrijven, terwijl kleinere bedrijven (nog) niet hiervan hebben kunnen profiteren.
Verbreding beursrally?
De vraag blijft dus open of (de beursreactie op) kunstmatige intelligentie een hype is, of dat we pas aan de beginfase van een nieuw tijdperk staan van stevige economische groei en bedrijfswinstgroei. Via onze beleggingsportefeuilles hebben we in ieder geval op diverse manieren blootstelling aan verschillende toepassingen van AI, waardoor het in de lijn der verwachting ligt dat de ondernemingen waarin we investeren ook kunnen profiteren van de productiviteitsverbeteringen en de kansen die deze nieuwe technologie te bieden heeft.
Beleggers hebben sinds 2022 veel geld uit aandelen en bedrijfsobligaties gehaald. Staatsobligaties en vooral geldmarktfondsen hebben hiervan geprofiteerd, een teken dat er zeer veel geld aan de zijlijn staat.
Alhoewel de beursrally vooralsnog voornamelijk beperkt is gebleven tot de grote technologiebedrijven, kan dit desalniettemin tot gevolg hebben dat het vertrouwen geleidelijk weer terugkeert bij beleggers. Het kapitaal vloeit nu nog naar de genoemde technologiebedrijven, maar het is goed mogelijk dat de grote hoeveelheid geld die beleggers vorig jaar uit de markt hebben gehaald de weg naar de beurs weer weet te vinden. Dat kan een verbreding van de aandelenrally tot gevolg hebben, waardoor ook andere aandelen mogelijk hun moment in de zon tegemoet kunnen zien.
Mocht u nog vragen of opmerkingen over deze e-mail of andere zaken hebben, dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen via onderstaande gegevens.
Met vriendelijke groet,
Michael Gielkens, MBA
Partner
